Τον νου σου στον Άδη
και μην απελπίζεσαι!
Άγιος Σιλουανός
Οι μέρες του Covid 19 έφεραν την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με τη μνήμη του θανάτου. Ίσως ποτέ άλλοτε, εκτός από περιόδους πολέμου, δεν στοχάζεται ο άνθρωπος τόσο βαθιά τον θάνατο, όσο συνέβη μαζικά απ’ άκρου σ’ άκρο σε όλη τη γη το τελευταίο διάστημα. Τότε ο άνθρωπος πιάνει ξανά τον μίτο της ζωής του και επαναπροσδιορίζεται. Μαθαίνει τι είναι σημαντικό και μαθαίνει να μην απελπίζεται. Ακόμα και όταν θανάσιμη σκοτεινιά τον περιζώνει, αυτός θα στραφεί προς το φως.
Σαν μέσα σε ένα μνήμα βρίσκονταν οι ιεραποστολικές σπουδές στην Ελλάδα για μια ολόκληρη ανθρώπινη γενιά. Η σκοτεινιά ήταν κυρίαρχη και δεν βρισκόταν ο δρόμος για το φως στον κλάδο της θεολογίας που μελετά την ιεραποστολή. Και η ιεραποστολή είναι η ανάσα της Εκκλησίας. Η ιεραποστολή είναι σύμφυτη με το εκκλησιαστικό γεγονός, είναι η συνέχεια του έργου του Θεού για τη σωτηρία του κτιστού Του κόσμου και ειδικότερα του ανθρώπου.
Ανθρωπίνως απελπιστήκαμε. Είμαστε χοϊκά, εύθραυστα πλάσματα. Οι χρόνοι όμως του Θεού δεν είναι ίδιοι με τους χρόνους του ανθρώπου. Ο Θεός έως άρτι εργάζεται. Κι εμείς, εργαζόμενοι ή αναπαυόμενοι, αδημονούντες ή προσκαρτερούντες, βλέπουμε το θαύμα του έργου του Θεού και ταπεινά δοξάζουμε.
Ήρθε, καθώς φαίνεται ο καιρός, να καρπίσει ξανά ο σπόρος που ήταν βαθιά στη γη. Ένα μεγάλο ενδιαφέρον γεννιέται για τις ιεραποστολικές σπουδές, και παράλληλα σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων προσφέρονται στο Πανεπιστήμιο και σε Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, ενώ και διεθνείς οργανισμοί στο πλαίσιο της Ορθόδοξης Θεολογίας στρέφουν το βλέμμα τους στις ιεραποστολικές, διαπολιτισμικές και διαθρησκευτικές σπουδές.
Η θεωρία και η πράξη πρέπει να βαδίζουν χέρι χέρι. Η πράξη κομίζει την εμπειρία, τη βιωμένη αλήθεια της· η θεωρία αναστοχάζεται και συνδέει τα ποικίλα γεωγραφικά πλάτη με την ιστορία και την παράδοση της Εκκλησίας, αλλά και με τον σύγχρονο στοχασμό.
Οι καιροί μας κομίζουν μεγάλες αλλαγές. Ο συμπαγής και στέρεος κόσμος μας, με τη βεβαιότητα και ομορφιά των παραδόσεών του, έχει δώσει τη θέση του σε μια νέα πραγματικότητα, πολυσύνθετη, μεταβλητή, ταχύτατα εξελισσόμενη. Η θέση της Εκκλησίας δεν είναι αυτονόητη πια. Πληθυσμοί και πολιτισμοί συναντιούνται, συμπλέκονται, αλληλεπιδρούν. Τα παιδιά μας ζουν σε μια διεθνή πραγματικότητα, και ακόμα και βασικές ορίζουσες της ζωής τίθενται εν αμφιβόλλω με την κλιματική αλλαγή.
Είναι, καθώς φαίνεται καιρός, και ο θεολογικός λόγος αντί να κλειστεί σε μια αμυντική περιχαράκωση, να ανοίξει και να έρθει σε συνάντηση με τον κόσμο μας, όπως αυτός είναι σήμερα. Η κατάφαση του κόσμου, πλην της αμαρτίας, είναι προϋπόθεση για μια συνάντηση αγάπης, που όμως συνοδεύεται από πείρα και γνώση της θεολογίας και της παράδοσης, όπως αυτή εκδιπλώνεται στο πλαίσιο των ιεραποστολικών σπουδών.
Εδώ και λίγο καιρό, μια ομάδα ανθρώπων, ίδρυσε το επιστημονικό / πολιτιστικό / φιλανθρωπικό Σωματείο Φίλων των Διαπολιτισμικών, Διαθρησκευτικών και Ορθόδοξων Ιεραποστολικών Σπουδών, με την επωνυμία “Μνήμη και Πρωτοπορία”. Μνήμη των πρωτοπόρων της ιεραποστολής και αγίων της Εκκλησίας μας, που χάραξαν τον δρόμο που βαδίζουμε, αλλά και μνήμη των πρωτοπόρων των ιεραποστολικών σπουδών στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικότερα οι μορφές των τριών ιδρυτών του Τομέα Θρησκειολογίας, Φιλοσοφίας της Θρησκείας και Ιεραποστολικής το 1982, του θεμελιωτή των ιεραποστολικών σπουδών στην Ελλάδα αειμνήστου καθηγητή Ηλία Βουλγαράκη, του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου (Γιαννουλάτου) και του αειμνήστου καθηγητή Φιλοσοφίας της Θρησκείας με τη διεθνή του ακτινοβολία Νικολάου Νησιώτη, μας συνέχουν και μας εμπνέουν. Η μνήμη τους, η κατανόηση και ερμηνεία τους στην παράδοση της Εκκλησίας και ο θεολογικός τους λόγος, μας οδηγούν στη νέα μας πορεία, σε δρόμους και σήμερα ανεξερεύνητους και ανοιχτούς, δρόμους πρωτοποριακούς.
Οι άνθρωποι που συναντηθήκαμε εδώ, στο σωματείο “Μνήμη και Πρωτοπορία”, καθηγητές, ερευνητές και φοιτητές, καθώς και ο “‘Ομιλος των Φίλων”, απλών και απλόχερων ανθρώπων, θα στηρίξουμε τις ιεραποστολικές, διαπολιτισμικές και διαθρησκευτικές σπουδές ως σημαντικότατο κλάδο της Ορθόδοξης θεολογίας σήμερα. Θα ακούσετε για τα συνέδριά μας, τις ομιλίες και συναντήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, βιβλία και περιοδικά και όσοι θέλετε θα γίνετε συνοδοιπόροι σε ό,τι επιλέξετε να είστε. Για τους ανθρώπους που ήρθαν και έρχονται επί τω αυτώ, βαθιά ευγνωμοσύνη!
